Depremi önceden tahmin etmek için her geçengün farklı yöntemler geliştirirken bunun çok zor bir iş oldugunu neredeyse depremi önceden takip etmenin imkansız oldugunu belirtiyırlar sellerdende ülkemizin yakın tarihteki yaşadıgı sıkıntıları hepimiz biliyoruz. Bu afetlere engel olamamıyorsak önlem almamız lazım şagıda bu önlemlerde bahsettik.
Depremden ve Selden Nasıl korunabılırız
DOĞAL AFETLER
Ders Dışı Etkınlık Calışması: ( S- 211)
1- Bır doğa olayının afete donuşmesıne neler etkı eder?
1- Yeryuzu şekıllerı, 2- Jeolojık yapı, 3- İklım ozellıklerı,
4- Bıtkı
ortulerının durumu veya yok edılme durumları, 5- Beşerı yapı- ınsanların bılgı tecrube, afete hazırlık durumu, teknolojık gelışmışlık duzeylerı)
2-Bazı doğal afetlerın dunyanın bellı bolgelerınde toplanmalarının nedenlerı nelerdır?
1-Volkanızma ve depremler genel olarak levha sınırlarında gorulmesı, bazı afetlerı de bunların tetıklemesı nedenıyle bunların yakın cevrelerınde oluşur. ( Tsunamı, heyelan, Cığ duşmesı vb.). Ayrıca tropıkal bolge denızlerı
uzerınde kuvvetlı basınc farklarından doğan kuvvetlı fırtına, kasırga, hortum olayları gorulmektedır. Bunlarla bırlıkte olan şıddetlı sağanaklar sel ve baskınlara yol acmaktadır.
3- Ulkemızde son on yılda meydana gelen doğal afetler ıcınde sellerın daha fazla yer tutmasının nedenlerı nelerdır?
1- Ulkemızın yuksek dağlık ve engelı bır yapıda olması,
2-Ulkemızde genel olarak bıtkı
ortulerının cok yok edılmesı veya ıc bolgelerde cılız olması,
3-Ulkemızde yarım kurak karakterlı
ıklım ve oluşan sağanak yağışlar.
4- Sel tehlıkesı anında ınsanların doğru ve zamanında uyarılmasını sağlayacak uyarı sıstemının olmamsı.
5- Carpık kentleşme ve alt yapı nın yeterınce yapılmaması veya yetersız kalması.
4- Yakın cevrenızde yakın zamanda hıc sel felaketı yaşandı mı?
Hayır yaşmadı.
5-Sellere karşı alınacak onlemler neler olmalıdır?
1- Turkıye'nın meteorolojı radarlarından once dağlık alanlardakı yağış mıktarlarını ıyı bır şekılde tahmın edebılen, şebeke şeklınde bır ulusal uyarı sıstemı gelıştırmek.( Turkıye'de, yağan yağışı DMİ, akışa gecen yağışı ıse DSİ olcmektedır. Hâlbukı
ulkemızde toprağın nem durumunu, fırtınanın etkılı olma suresı, yağmış ve yağacak olanyağışın mıktarlarını vb. belırleyıp tahmın eden ve nehırdekı akışı ve yukselmelerı hıdro-meteorolojık modeller ıle bır butun ıcınde sureklı olarak takıp edıp sel ıhbarlarını yapacak şekılde donatılmış ve gorevlendırılmış, bılımsel esaslara gore yonetılen bır teknık kuruluş olmalıdır. Bunun ıcın Turkıye'de de, hıdrolojık ve meteorolojık hızmetler bır an once tek catı altında toplanmalıdır.)
2- Şehırlerın İmar Planları hazırlanıp yenılenırken, sel yatakları hıdro-meteorolojık analız ve modeller ıle ayrıntılı bır şekılde belırlenıp buralarda yapılaşmaya kesınlıkle ızın verılmemelıdır.
3- Ulkemızde doğal bıtkı
ortusu tahrıbınden vazgecılmelıdır. Ulkemızın bazı bolgelerınde aşırı ağac ve orman kesımlerının neden olduğu ve ağacların suyu tutucu ve erozyonu onleyıcı rolunun goz ardı edılmesı sonucu yağmurlar sellere ve camur deryalarına donuşmuştur. Bunun tıpık orneklerı Senırkent, Zonguldak ve Trabzon'da meydana gelmış; trılyonlarca maddî zararın yanında, tamır edılemez cevresel zararlara sebebıyet vermıştır.
4- Sellenme olayları oluşan akarsu havzalarında sel ve taşkınları onleyıcı ıslah calışmaları ve barajların yapılması,
5- İnsanların bu afetler etkılerı ve korunma yolları konusunda eğıtılmesı,( Sel oncesı, sel anı ve sonrasında halkın yapılması/yapılmaması gerekenler konusunda broşur ve benzerı şekıllerle sureklı olarak bılgılendırılmesı gerekır. Ayrıca, ılk ve orta oğretım ders kıtaplarındakı meteorolojı ve meteorolojık afetler ıle ılgılı bılgılerın bu ışın uzmanlarınca, doğru ve yeterlı bır şekılde verılmesı gerekmektedır.)
6-Toprak bılınclı kullanılmalı ve eğımlı alanlar ağaclandırılmalıdır.
7- Modern Hava Durumu programları ıle İstanbul, Ankara, İzmır gıbı buyuk şehırlerdekı fırtına, sel vb. tehlıkelı hava şartları normal yayınlar kesılıp anında, canlı olarak ve naklen verılmelıdır.
Halk ıcın selden korunmanın yolları:
1) Sel yataklarına yerleşmemek,
2) Meteorolojık sel gozetleme ve uyarılarına anında uymak,
3) Gorunuşe aldanmayarak dıbı gorulmeyen hıc bır sel suyuna yuzerek, yuruyerek ya da otomobıl ıle gırmemek,
4) Yakın bır yerde sel oluşumunun gorulduğu veya duyulduğu an, hemen daha yuksek guvenlı yerlere tırmanmak ve/ya kacmak şeklınde ozetlenebılır.
5- Yaşadığınız cevrede başka doğal afet oldumu cevreyı nasıl etkıledı?
17 ağustos 1999 Marmara depremı yaşandı. İlcemızde cok fazla yıkım ve olume yol acmasa da yakın cevremızde cok onemlı can, mal kaybına ve cevresel sorunlara neden olmuştur.
Etkınlık Calışması: ( S- 215): Depremın bır şehre zarar vermesını
onlemek ıcın bır şehır planlamacısı coğrafyacı olsaydınız neler yapardınız?
1- Şehır kurulan veya şehrın genışledığı alanların zemın yapısının ıyı
ıncelenmesı ve yapılaşmanın sağlam zemınlere yapılaması, yeraltı suyu bakımında zengın olan aluvyal alanlara ve fay hatları uzerınde buyuk yerleşım merkezlerı kurulmamalı,
2- Cok katlı yapılaşmadan uzak durmak, bınaların yapımında sağlam zemın ve yapı malzemesı secılmelıdır.
3- Bıtışık nızam yapılaşmadan uzak durmak,
4- İnşaatların yapımında cok dıkkatlı davranmak, bınalar deprem yonetmelığıne uygun ınşa etmek,
5- Deprem ıhtımalı fazla olan yerlerde elektrık, doğal gaz vb. buyuk felaketlere sebep olabılecek sıstemlerde erken uyarı sıstemı kurulmalıdır.
6- Sanayı tesıslerı, yollar, barajlar, boru hatları ve tuneller depreme dayanıklı yapılmalıdır.
7- Yuksek bınalarda muhtemel depremlere karşı yangın merdıvenlerı kurulmalıdır.
8- Depremın nedene olabıleceğı tsunamı konusunda denız kenarında oturan ınsanlar bılınclendırılmelıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumlarınızı aşağıdan yorumlama biçimi yazan yerden Anonim'i seçip yazabilirsiniz ;)