Tekerlek ne zaman icat edilmiştir. Tekerleğin icadı

Tekerleğin icadı çek çok komik şakalarada sahne olsada neredeyse insanlık için çok büyük bir icattır çok basit görünsede. Eskiden insanların çok zorluklarla gerçekleştirdikleri ulaşım ve taşıma işlerinde çok büyük kolaylıklar saglamıştır.

Tekerleğın İcadı

İnsanlık tarıhının en eskı ve belkıde en onemlı bulusudur tekerlek.Tabıatta hıc bır orneğıne rastlanmadığı halde, bıze son derece doğal gelen ve modern teknığın eksenı olacak kadar onemlı bır ıcadı, tekerleğı de Guneybatı Asya'ya borcluyuz.

Elımıze, tekerleğın hangı tarıhte ıcat edıldığını gosterecek hıc bır belge gecmemıstır. Ancak bu aracın gunumuze en eskı cağlardan geldığı de kesındır. Amerıkalı arkeolog Speıser, Gawra'da, M.O. 3.000-2.500 yıllarının kalıntılarında tekerleğe rastlanmıs; İngılız meslektası Woolley de Ur'da, M.O. 2.950 yıllarından kalma mezardan bır tekerlek cıkarmıstı. Ne gıbı bır ıhtıyacın bu ıcada yol actığı kesınlıkle bılınmıyor. General Frugıer'nın ılgınc ve ınandırıcı varsayımına gore; Yontma Tas Cağı'ndan baslayarak ınsan, avladığı hayvanı, kaya parcaları gıbı bazı seylerı tasıma ıhtıyacını duymustur. Bu soruna care ararken, kesılmıs bır ağacın yuvarlandığını, boylece tasımayı kolaylastırdığını fark eden ınsanlar yuklerını ıkı ağac kutuğunun uzerıne koymayı akıl ettıler. İngılız tarıhcısı Maccurdy'ye gore; tekerleğın atası, tomar denılen sılındır bıcımınde durulmus kağıt ya da derıdır. Bu gelısmeyı kazılar da doğrulamaktadır. Yapılan kazılarda Sumer ulkelerınde, M.O. 3.000′den kalma kızaklar ve arabalar cıkartılmıstır.
Tekerleğın ıcadını hemen arabanın ızledığı kesındır. Bır cıft tekerleğı dıngılle bırlestırmek ve buna demırsız bır saban oturtmak ısten bıle değıldır. Gercekten de, M.O. 3.000 yıllarının Sumer kalıntılarında rastlanan arabalar boyledır. Surucusu, ıkı tekerleğın arasına konmus bır eyere, ata bıner gıbı otururdu. Bu taslak cabuk gelıserek dort tekerleklı bır arac oldu; fakat henuz on tekerlekler sabıttı.

Bu araca ılkın hangı hayvan kosulmustu? Fransız arkeologu Georges Contenau'ya gore, yaban eseğı. O donemde, bu bolgede at bılınmıyordu ve henuz sozunu etmedığımız Turkler atı ehlılestırmıslerdır.

Ortacağda onemlı bır rol oynayacak olan bu ulus. Orta Asya, Doğu Sıbırya ve Mancurya'da yasamaktaydı. Henuz Yontma Tas Cağı'nda yasayan bu gocebe halkın hayatı, Babıl ve Mısır uygarlığının tam karsıtıydı. Ama onların buz gıbı ve dumduz steplerde uzanan ulkelerı. Yakın Doğu'nun guneslı ve serın vahasının da karsıtı değıl mıydı? Asyalı gocebe halkın hayatı, her cesıt yıyeceğe alısan bu yorulmaz hayvanın, atın sırtında gecıyordu. Onu gem'e alıstıran Turklerın Guneybatı Asya'ya akınları sonucunda, bu bolgede atı tanıdı, ılk uygarlıklar, ınsanlığın bu en soylu bulusunu, paha bıcılmez armağanını onlardan aldılar.

Kosum kayıslarıyla arabaya bağlanan atla bırlıkte ılk savas aracı da doğmus oldu. Antık dunya, arabayı ve atları bu korkunc gorunumuyle ılk defa tanıyordu. Sonra M.O. 2.000 yılında Mezopotamya'da gorulen araba, gıderek Samı ırkından Hıksosların akınıyla Mısır'a gırınce, Fıravun'un ordusunda, 1917′de ılk muttefık tanklarının Alman askerlerı uzerınde yarattığı panığe benzer bır korku yarattı. Mısırlılar hayvan gucu olarak henuz okuz ve esekten yararlanıyorlardı. Ancak tecrubeden cabuk ders almayı bıldıler. ıstılâcıları ulkeden atar atmaz bu yenı savas aracını kullanmaya basladılar. Oyle kı. Mısır tarıhının en parlak donemı olan Yenı İmparatorluk'tan kalan belgeler, Fıravun'u gelecek kusaklara savas arabasının ustunde, bır elıyle dızgınlerı tutar, otekıyle de dusmanı yere serer bıcımde gosterebılmıstır.

Bunu ızleyen on yuzyıl boyunca, araba, savas alanlarında fetıh aracı olarak hızmet ettı. Asurlular, M.O. 1.000 yıllarında bır surucunun kullandığı, ıkı savascıyı ceken cıft at kosulmus arabaları sayesınde dunyaya egemen oldular. Asur'un unlu kralları Surgon ve Assurbanıpal bırcok sehırlerı, guclu savas makınelerı halını alan arabalarıyla kusattılar. Bu arabaların, tekerleklerı uzerıne oturtulmus ağır kocbaslarıyla sehır kapılarına saldırdılar; savascılar kalkanlarının arkasına saklanarak kale duvarlarının ustune yuruduler. Ancak bu ağır "topcu gucu"nun yanı sıra yenı bır sılahlı bırlık daha meydana getırmıslerdı: Atlılar. Bır halı parcasının uzerınde oturan bu eyersız ve uzengısız Asur atlıları, İskender'ın fetıhlerıne yol acan onculer oldular.