Ergenlik dönemi hemen hemen hepimizin konuşmaktan çekindiği hep kapalı kapılar ardında konuşulan ve utanılacak bir şeymiş gibi günümüze kadar gelen bir değişimdir. Saglıklı herkez belirli bir yaştan sonra mutlaka Ergenlik döneminden geçer ve kendisinde oluşan değişimleri pek çok kişi kolay hazmedemez ve çogu kez bu degişimleri gizleme yoluna gider size bu yazımızda erkeklerin ve kızların ergenlik döneminde hangi aşamalardan ve geçtiklerini ve vücutlarında ne gibi değişimlerin oldugundan kısaca bahsedelim.
Ergenlik Döneminde Kız ve erkekler hangi aşamalardan geçer
CİNSEL VE BEDENSEL GELİŞİM: Ergenlikte hızlı bir bedensel gelişim(değişim) vardır. Ergenlikte üreme özellikleri, kadınsı ve erkeksi özellikler belirginleşir. Kız çocukları doğduklarında binlerce olgunlaşmamış yumurtayla dünyaya gelirler, ancak ergenlikte bu yumurtalar olgunlaşıp adet kanaması şekline dönüşür. Bedensel gelişim açısından özellikle boy ve kilo gelişimi tepe noktasına ulaşır. Kızlarda 13-14, erkeklerde 15-16 yaşlarda en hızlı büyüme görülür. Bu yaşlardan sonra büyüme hızı yavaşlar.
Ergenlerin bedenlerinde görülen değişiklikler şunlardır:
· Boy uzaması ve ağırlık artışı: Boy uzamasında genetik etmenler çok önemlidir, bunun yanında çevresel etmenler (beslenme, spor) de önemlidir. Fazla kalsiyum zararlıdır. Karbonhidratın çok alınması boyun uzamasını engeller. Basketbol, voleybol, atletizm gibi sporlar boy uzamasını artırır.
Ağırlık artışı 3 alanda görülür: a. Kemik gelişimi, b. Yağlanma, c. Kas gelişimi
Kemiklerin boyu uzar, sert kemik dokusu oluşur. Yağ dokusu hızlı gelişir. Bu yağ dokusu kızlarda kalçaların yuvarlaklaşmasını sağlar. Erkeklerde karın bölgesi ve ensede yağ dokusu birikir. Yağlanmaya bağlı olarak cilt sorunları (sivilce) çıkar. Yağlanma saçlarda da kendini gösterir ve saçlar kepeklenir.
· Beden oranlarının değişmesi: Ergenlikte el ve ayak gelişmesi çok hızlıdır. Yüzde burun kemiği çabuk gelişir. Bedensel gelişim bitince orantılı gelişim görülür.
· Birincil cinsiyet özelliklerinin değişimi: Kızlar ilk adet görmeye başlar (mensturasyon dönemi). Kentte 12-13 ilk ay hali yaşıdır. Cinsel organlar ebat olarak büyür. Yumurtalıktaki olgunlaşmamış hormonlar olgunlaşmaya başlar. Rahim iç dokusu kanlanmaya ve kalınlaşmaya başlar. Menopoza kadar adet dönemi sürer (45 yaş). Menopoz, üremenin bitmesi demektir.
Erkeklerde penis: cinsel organ. Testis: erbezi torbası.
Ergenlikte testisler sperm üretmeye başlar. Sperm, bir canlının oluşmasına olanak tanıyan tohumlardır.
Boşalma (ejekülasyon): içinde spermin bulunduğu yapışkan sıvının dışarı atılmasıdır. İlk boşalma 12,5-14 yaşlarda görülür. Ani cinsel uyarımlar yaşanabilir.
Gece boşalmaları (rüyalanma): Uyku sırasında boşalma yaşanır. Rüyalardaki cinsel içeriğe bağlanır.
· İkincil cinsiyet özellikleri: İki cinsi birbirinden ayıran, görünüş farklılıkları ortaya koyan ve iki cinsi birbirine çeken cinsiyet özellikleridir. Örneğin; ses kalınlaşması, göğüs büyümesi, kalça büyümesi, kıllanma.
Kıllanma: Cinsel bölgede kıllar çıkar, koltuk altı kılları, göğüs kılları çıkar. En son sakal ve bıyık çıkar.
Ses değişimi: Kızlarda çocuk sesinden genç kız sesine geçiş olur. Erkeklerde kısıklaşma, çatallaşma ve kalın erkek sesi olur.
ERGENLİKTE CİNSEL YAŞAM: Erkek cinselliği ön plandadır. Kadın araç olarak görülür. Kadın evlenmeden önce cinsel ilişki yaşarsa cinayet konusu bile olabilir. Erkeklerde 16-19 yaş arasında ilk cinsel ilişki yaşanır.
Mastürbasyon: Normal bir cinsel davranıştır. İlki ve en erken yaşananıdır.
Bedensel gelişim karşısında bireyde kendine yabancılaşma olur. Birey "acaba bu ben miyim" diye sorar. Gelişimin hızlı olması yabancılaşmayı artırır.
Gelişime bağlı olarak sakarlık yaşanır. Sık sık düşme, elindekini düşürme görülür. Hormonal sistemin ergenliğe ayak uydurması sonucu sakarlık oluşur, fiziksel gelişim de sakarlığa yol açar. Ergenlikte yeni ölçülere ayak uydurma çabası vardır. Yeni beslenme alışkanlıkları örneğin ev yemeklerinden uzaklaşıp yağlı yiyeceklere yönelme ergenlik sivilcelerini artırır.
Ayna, ergenlikte başlı başına bir psikolojik araçtır. Aynanın karşısında özellikle kızlar saatlerini harcarlar.
Ergenler, kendileriyle, nasıl göründükleriyle ve başkalarının nasıl göründükleriyle çok ilgilidirler.
Bazı ergenler akranlarından daha erken, bazıları daha geç gelişir. Erkeklerde erken gelişimin olumlu özelliği vardır. Erkeklerde erken gelişim bir avantajdır. Popülerlik çok belirgindir.
Kızlar, akranlarından daha çabuk gelişirler. Yaşça daha büyük ve erken gelişen erkeklere ilgi duyarlar.
Araştırmalara göre ergenler cinsel eğitimi arkadaşlarından ve çeşitli yayınlardan öğreniyorlar. Annelerde kızları eğitmeye yönelik çaba varken, babalarda böyle bir çaba yok.
SOSYAL GELİŞİM: Ergenlikte kişi kimlik oluşturur. Kim olduğuna, yaşam felsefesine karar verir. Bazı durumlarda kişi (ergen) toplumun genelinin olumsuz ya da aykırı bulduğu kimlik özelliği seçer. Örneğin; çeteler, uyuşturucu kullanan çeteler, tarikatlar, terör grubu vs…
Ergenler yetişkinleri küçümseme, değerleri atma, farklı olma, bunun yanında da ait olma ihtiyaçları içindedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumlarınızı aşağıdan yorumlama biçimi yazan yerden Anonim'i seçip yazabilirsiniz ;)