5 Ocak 2008 Cumartesi

KUVVET ENERJİSİ NEDİR?

KUVVET ENERJİSİ
Kuvet enerjisi Nasıl tarif edilir? Bertnard Russel’e göre kuvveti tarif etmenin en uygun yolu, “Onu; güneşin doğuşuna benzetmektir.Nasıl gerçek anlamda güneş yükselmiyorsa,bir kuvvet de aslında birşeyin oluşmasına etki etmiyor.O nesnelerin davranış içinde bulunduğu bir ortamdır.
Kuvantum fiziği aleminde kuvveti günlük konuşma dilimizdeki kelimelerle ifadede aciz kalırız.Çünkü kuvantum fiziğinde sebep sonuç sıralaması yoktur.Dolayısıyla kuvvet kavramı bu alemde çok farklı bir anlam kazanır.Atom dünyasında kuvvet:“birbiriyle etkileşmeye çok yakın bir şey”diye tarif edilir.
Kuvantum fiziğinden önce klasik fizikte kuvvet;alanlar yoluyla açıklanıyordu.Alan tıpkı örümceğin ağı gibi parçacığı saran boşlukta bir takım gerilimdir.Alana giren bir başka parçacık parçacığın etkisi altında kalır.Kuvantum mekaniğinde ise;“kuvvet alanları” da dahil,alanlar ve bunların enerjisi dahil herşey kuantize-paketçik olmuş enerji miktarı taşıyan ve ışık hızı ile bir yerden başka bir yere hareket eden,bir elektromanyetik alanın çok küçük parçacıklar topluluğudur.
Hareketin maddenin ayrılmaz bir parçası olması hasebiyle,hareket görünüşte “sebep olan” kuvvet klasik fizikteki gibi maddenin dışında değildir.Newton fiziğindeki güç-kuvvet,maddeyle birleşmiştir.Parçacık fiziğinde kuvvet,etkileştiği nesneler arasında bir enerji alışverişi mekanizmasıdır.Daha küçük ara parçacıkların yayılması ve emilmesinden ibarettir.Örneğin;yüklü bir parçacık foton neşrederse,enerjisinin bir kısmını bu fotona verir ve dolayısıyla hareket durumu değişir.İşte biz burada iki parçacık arasındaki karşılıklı hareket değiştirmeyi kuvvet olarak görüyoruz.İşin aslı ise,kuvvet;foton alışverişlerinin toplam etkisinin makroskobik görüntüsünden başka bir şey değildir.
Maddi parçacıklara fermion,dört temel kuvvetin etkileşmesini sağlayan taşıyıcılara ise;bozon dendiğini biliyoruz.Bozonlar (foton,bozon,graviton, gluon) zımmi,sezilgen,görülmeyen ama sadece etkisi ile tanınan parçacıklardır (fotonların bir kısmı ısı ve ışık şeklinde görülebilirler).
Fermionlar,Pauli Dışlama İlkesine uyarlar.Yani birden fazla tanecik boşlukta aynı yeri işgal edemezler,aynı momentuma sahip olamazlar. Bozonlar-Kuvvet taşıyan tanecikler ise,Pauli Dışlama ilkesine uyarlar.Bu ise şu demektir:değiş-tokuş edilen kuvvet parçacıkları aynı yerde çok yoğun biçimde bulunabilirler.Mesela;bir foton yumağı olan ışık kümesinin içine fermion-madde olan ayağınızı sokabilirsiniz ve yine bozonların bir yerde çok yoğun olarak bulunabilmeleri,onların çok büyük kuvvetler doğurabilecekleri anlamına gelir.
Kuvvet taşıyan parçacıkların kütlelerinin büyük olması halinde,onları yayınlamak,uzun mesafeler boyunca değiş-tokuş etmek zorlaşır.Protonun içinde kuarkları bir arada tutan gluonlar kısa menzillidir.
0,1 ve 2 spinli kuvvet taşıyan bu parçacıkların bazısı özel şartlar altında fermionlar gibi var olup,doğrudan algılanabilirler.Örneğin iki elektron arasındaki elektriksel itme hiçbir zaman algılanamayan,sezilgen fotonlardan dolayıdır.Ama elektronlardan biri diğerinin yakınlarından geçecek olursa;ışık dalgası biçiminde seyredebileceğimiz gerçek fotonlar olarak gözlemlenebilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorumlarınızı aşağıdan yorumlama biçimi yazan yerden Anonim'i seçip yazabilirsiniz ;)