DÜĞÜN ADETLERİ NELERDİR?

DÜĞÜN ADETLERİ



DÜNÜR GİTME (KIZ İSTEME): yörede iki gencin evlenmeleri için dünür gitme adettir. Birbirini sevip kaçanlar için de dünür gidilir. Bu iş için daha önceden becerikli kadınlarca kızın ağzı yoklanır. Yani olay kıza duyurulur. Başka bir sevdiği olup olmadığı, sakıncalı bir durumun olup olmadığı, gönlünün olup olmadığı sorulur ve fikri öğrenilir. Eğer kızda yumuşaklık bulunursa dünür gönderilir. Dünürlüğe gönderilecek kişiler; mahallin ileri gelenlerinden, kızı ve oğlanı iyi tanıyan, kız eviyle bir problemi olmayan ve bu işte tecrübeli olan, ağzı laf yapanlar arasından seçilir. Gündüzden ’’Akşam misafir olacağız.’’ Diye haber verilir. Akşam olunca kız evine varılır. Hal hatır sorulur. Sohbetler edilir. İkram edilen şeyler yenilir, içilir. Uygun bir zamanda aile büyüklerine; ’’Allah’ın emri, Peygamber’in kavliyle kızınız filanı, oğlumuz filancaya istemeye geldik.’’ Diye amaç belirtilir. Büyükler uygun görürlerse ’’Kızın fikrini alalım, hısım-akrabaya bir soralım.’’ Diye isterler. Uygun bulmazlarsa ’’Nasip değilmiş, başka kapı yoklayın.’’ Diye cavap verirler.
Bir dünür ile kız bitmez. Birkaç günlük aradan sonra tekrar gidilir. Uygun bulunmamışsa (kıza ve akrabalara sorulduğunda) ’’Kızın gönlü yok. Nasip değilmiş’’ dıye cevap verilir. Uygun bulunursa olumlu cevap virilir. Kız, oğlan tarafının elini öper. Onlar da gelin kıza para ve çeşitli hediyeler verirler. Böylece kız bitirilmiş olur. Bundan sonra kız ile oğlan ’’yavuklu’’ olmuşlardır.

SÖZ KESME: kız ve oğlan evinin yakın akrabaları ve komşuları, kardeşlikler ve sağdıçlar çağrılarak kız evinde toplanılır. Yenilir, içilir, sohbetşer edilir. Oyunlar oynanır. Sonra gelin kız ortaya getirilir. Çeşitli hediyeler ve paralar takılır. Kız da yavuklusuna oyalı bir yazma ve hediyeler gönderir. Bu yazma düğün günü damadın beline bağlanır. Böylece söz kesilmiş olur. Ertesi günü kıza takı ve elbise almaya gidilir.

EL ÖPTÜRME: söz kesmeden sonra yapılır. Oğlan evi sinilerle; katmer, çerez ve yemekler alarak kız evine topluca giderler. Gelenler gelin kıza el öptürürler ve para, saat, küpe gibi hediyeler verilir. Yenilir, içilir ve oyunlar oynanarak dağılınır. Sonraki günlerde kız evi karşılığına gider.

EL ÖPTÜRME KARŞILIĞI: Kız evi el öpümüne karşılık hısım-akrabasını, komşularını toplayıp oğlan evine gider. Bu gidişte daha çok çerez ve çiçek götürülür. Toplanan çiçekler (kız ve arkadaşlarınca) demet yapılır. Bağlanır. Boncuk ve pullarla süslenir. Üzerine kokular serpilir. Oğlanın çiçeği kız terafından özel hazırlanır. Bazı köylerimizde buna ’’çiçek’’ adı verilir. Oğlan evine sağdıçlar köyün gençlerini de davet ederler. Uygun bir meydana gece oyunlar oynanır, maniler söylenir. Sonuna doğru gelen çiçekler orada bulunan gençlere (erkeklere) dağıtılır.


NİŞAN: söz kesme işi bittikten sonra iki aile dünür olurlar. Dünürler karar verip nişan gününü belirlerler. Sonra çalgıcılar bulunur. Davetiyeler dağıtılr. Konu – komşuya ’’Filan gün nişanımız var, buyurun.’’ Diye haber gönderilir. Yörede davetiyelere ’’oku’’, davetlilere de ’’okucu’’ denir. Okucular, sinilerle katmer, baklava, çerez ve meyve gibi hediyeler getirirler, bu siniler oğlan evinde tekrar hazırlanır. Oğlan evinde toplanan davetliler, hazırlanan sinileri başları üstüne alıp, toplu halde, tef çalarak ve türküler söyleyerek kız evine giderler. Nişan genellikle kız evinde yapılır. Uygun bir yere masa ve iki sandalye yerleştirilir. Kız ile oğlan bu masaya gelir. Tören başlar. İleri gelen birisi tarafından konuşma yapılıp, yüzükleri takılır. Bundan sonra takı işleri başlar. Sırasıyla erkek tarafı, kız tarafı, yakın akrabalar ve davetliler hediyelerini takarlar. Hediyeler genellikle para ve altın olmaktadır.
Takıdan sonra nişan yemekliyse yemek verilir. Değilse lokum, bisküvi, sigara, kolonya… gibi şeyler ikram edilir. Çalınıp söylenir, oyunlar oynanır. Nişan töreni böylece biter.
Nişanın ertesi günü oğlan evinden gelen baklava, katmer ve çerezler; akraba, komşu ve uygun yerlere dağıyılır. Bu çereze ’’Filan kızın çerezi’’ denir.
Nişan bazan küçük nişan, büyük nişan diye iki kez yapılabilir. Birincide yakın akrabalar, ikincide bütün dost ve tanıdıklar davet edilir.

NİŞAN KARŞILIĞI (ZİNİ KARŞILIĞI): Nişandan bir-iki hafta sonra kız evinden oğlan evine nişan karşılığı gider. Yine katmer, meyve ve çerezler götürülür.
Erkek tarafı çerez getirenlere bahşiş verir.
Ayrıca kız oğlana, çiçek, mendil, ayna, tarak… gibi hediyeler gönderir. Yenilir, içilir. Oyunlar oynanır.

DÜNÜRLÜK SÜRME: kız betirildikten (söz kesmeden) evliliğe kadar olan sürede olur. Bu dönemde karşılıklı ziyaretler yapılır. Her hafta oğlan evi bilhassa mahalli Pazar akşamları kız evine meyve, çerez ve çeşitli hediyeler götürür. Kız evi de hafta içinde buna karşılık verir. Bu ziyaretlerde yapılacak nişan, düğün zamanları ve eşyalar konuşulur. Çeşitli sohbetler edilir. Birbirlerinin işleri edilir. Artık iki aile birleşmiştir. Ayrılık gayrılık yoktur.

DÜĞÜNLERİMİZ: Her gencin evlenirken düğün yapması adettir. Dünürler arasında gün belirlenir. Aşçı çalgıcı hazırlanır. Günümüz düğünleri genellikle çalgılı olur. Davul – zurna temeldir. Davetiyeler dağıtılır.
Düğün iki günde tamamlanır. İlk gün önce oğlan evinde, sonra kız evinde çalınır, şöylenir ve oynanır. Akşam üzeri kına kağnısı dolaştırılır. Oğlan evinden bir traktör römorkuna veya kamyona yüklenen eşyalar köy içinde dolaştırılıp kız evine götürülür. Eşyalar indirilirken orada oyunlar oynanır.

KINA KAĞNISI: kız ve oğlan evinin yapmış olduğu eşyaları mahallin insanlarına göstermek için köyde veya şehirin içinde dolaştırılmasıdır. Bu iş eskiden kağnılarla yapıldığından ’’kına kağnısı’’ denmiştir. Eşyalar arabanın üstüne yerleştirilir. Etrafı halı, kilim ile süslenir. En üste yakın akrabalardan yaşlı bir kadın oturur. Bu kadının elinde yazma ve erbilerden yapılmış düğün bayrağı olur. Davul – zurna eşliğinde dolaştırılır. Yine kına kağnısı hazırlanırken veya indirilirken mahalli oyunlar oynanır. Eşyaları indirip yükleme işlerini genel olarak sağdıçlar ve gençler yaparlar.
Birinci günün akşamı erkekler oğlan evinde kadınlar da kız evinde toplanırlar. Bu geceye kına gecesi denir. Oğlan evinde sazlı eğlenceler yapılır. Davetlilere yemek ikram edilir. Çalınır, söylenir, oynanır, geç vakitlere kadar eğlenceler sürer.

KINA GECESİ: Kız evindeki kına gecesi daha renkli geçer. Kadınlar toplanır. Oğlan evinden sinilerle topluca türküler söyleyerek, tef çalarak kız evine gidilir. Gelenlere ikramlar yapılır. Yenilir, içilir. Çalınıp söylenir. Mahalli oyunlar oynanır. Çeşitli oyunlar çıkarılır. Taklitler yapılır. Gelin kızla damat adayı oynatılır. Maniler söylenir. Gecenin sonuna doğru da gelin kızın kınası yakılır. Kına yakılırken gelin övülür. Bu sırada bir sessizlik ve hüzün çöker. Kız anası, gelin kız ve yakınlarından ağlayanlar olur. Bu gecenin kutlanmasına halk arasında kına tepmek denir.