Uşak sanayisi

Sanayi
Uşak, Türkiye'de ilk sanayi kuruluşlarının ortaya çıktığı yörelerimizden biridir. 19. yüzyılda yabancı sermayeli Osmanlı Bankası, Ülkemizdeki illerin çoğunda birimlerini oluşturmadan o zamanki iki kazada Uşak ve Alaşehir'de şube açmıştır. Uşak'ta imalat sanayinin kurulmasında belirleyici rolü halı ve kilimcilik oynamıştır. Halıyla ilgili girdilerin bir bolümü geleneksel metotlarla üretilmiş, üretimin artmasıyla bu girdiler talebi karşılayamamıştır. Bu durum fabrikasyon üretimi zorunlu hale getirmiştir. Müteşebbis bir ruha sahip Uşaklı ticaret erbabı iplik fabrikasının yapımına başlamıştır. İlk olarak 1905 yılında Bıçakçızade Biraderler ve Mehmet Zeki Kumpanyası iplik fabrikasını açmışlar, bunu 1910'da acılan Hamzazadeler ve Şürekası İplik ve Şayak Fabrikası ve Yılancızade Biraderler ve Şürekası Şayak Fabrikası izlemiştir. 1913 yılında yapılan sanayi sayımı sonuçlarına göre; yün ipliği üreten ve dokumacılık yapan 13 kuruluşun 3'ü Uşak’tadır. Bu yıllarda ülkemiz genelinde çok az sayıda fabrika olduğu göz önüne alınırsa Uşaklı ticaret erbabının girişimciliği daha da iyi anlaşılacaktır.
1923 yılında Ticaret ve Sanayi Odasının kuruluşunu müteakiben, dağınık bir durumda bulunan tacir ve sanayiciler bir çatı altında toplanmışlardır.
1926 yılında Türkiye'nin ilk şeker fabrikası hizmete açılmıştır. Bu fabrikanın en karakteristik özelliği; Türkiye'nin ilk çok ortaklı özel sektör kuruluşu olmasıdır. İsletmeye açıldıktan bir süre sonra isletme sermayesi sıkıntısından dolayı fabrika, Atatürk'ün emriyle devletleştirilmiştir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin sanayileşme hamlesine öncülük eden Uşak, bu görevine zaman içinde de devam etmiştir. Ana üretim konusunu tekstil, deri ve seramik oluşturmaktadır. Halihazırda iç piyasada tüketilen zig derinin % 60'ı, gazlı sargı bezinin % 91'i, pelüş battaniyenin % 90’ı, yün ipliğin % 65’i, seramiğin % 22’si Uşak’ta üretilmektedir.
Organize Sanayi Bölgeleri:

Uşak iki organize sanayi bölgesi olan az sayıdaki illerden birisidir. Organize Sanayi Bölgesi; Uşak-İzmir Karayolunun 14-18 km.sinde 3782 dekar alan üzerinde kurulmuştur. Bölge içinde 700 ila 40000 m2 arasında değişen 358 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Teşvik Kanunu kapsamında yer alan ilimizde, yeni taleplerin karşılanması gayesiyle bölgeye bitişik 250 hektar alanın Organize Sanayi Bölgesine ilavesi çalışmaları devam etmektedir.
Uşak Karma Organize Sanayi Bölgesi, İl Özel idaresi, Uşak Belediyesi, Ticaret ve Sanayi Odası işbirliğinde, bu kurullardan ikişer üyenin katılmasıyla Uşak Organize Deri Sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkülü oluşturulmuş, 1989 yılında Uşak-Denizli Karayolunun 8-10 km.sinde 2613 dekar alan kamulaştırılmıştır. Altyapı inşaatı 1995 yılında başlamış ve 2001 yılında tamamlanmıştır. Arıtma tesisi inşaat kısmı tamamlanmak üzeredir. Bölgede alanları 2000 ile 10.000 m2 aracında değişen 446 adet sanayi parkeli bulunmaktadır. Bunlardan 400’e yakını tahsis edilmiştir.
Küçük Sanayi Siteleri:
İl genelinde faaliyet gösteren 11 adet küçük sanayi sitesinin toplam işyeri sayısı 1335 tir. 80 işyerili Sivaslı Küçük Sanayi Sitesi inşaatı devam etmektedir.
Uşak, iki adet organize sanayi bölgesi ve 1335 işyerini bünyesinde bulunduran 11 adet küçük sanayi sitesi ile bir sanayi şehridir. Yaklaşık 400 üretim tesisi, 10000 halı-kilim ve 8500 pamuklu dokuma tezgahında 25000 kişi istihdam edilmektedir.
Banaz ilçesinde 5 fabrika, Sivaslı ilçesinde 3 fabrika, Eşme ilçesinde 3 fabrika ve 2000 adet kilim tezgahı ile Karahallı ilçesinde 3100 pamuklu dokuma tezgahı dışında diğer tesisler il merkezindedir. İl genelindeki tesislerde, İplik üretimi: 2 500 ton/ay, Battaniye üretimi: 1 650 000 adet/ay, Pamuklu dokuma: 7000000 metre /ay, Seramik üretimi : 24000 000 m2 /yıl olarak gerçekleşmektedir.
Yüz ölçüm olarak 64. nüfus büyüklüğü olarak 58. sırada yer alan Uşak, gayri safi milli hasılaya katkı açısından % 0,3 lük payla 58. sıradadır. Kişi başına düşen milli gelir sıralamasında ise 2047 dolarla 44. sırada yer almaktadır.
Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre 2002 yılı ithalatı 24 milyon dolar, 2002 yılı ihracatı 13 milyon 500 bin dolar olarak tespit edilmiş olsa da ilimizde üretilip başka gümrüklerden çıkış yapan ürünlerle ihracat 300 milyon dolar seviyesindedir.