Akraba evliliğinin sakıncaları

Akraba evliliğinin sakıncaları
Türkiye’de akraba evliliğinin hala çok yaygın olduğu ve 1980’li yıllarda yüzde 20’lere gerileyen akraba evlilikleri oranının, 1990’lı yıllarda yüzde 25’in üzerine çıktığı belirtildi


Akraba evlilikleri anne ve babadan gelen bozuk genlerin birleşmesiyle, genetik bazı hastalıkların artması ve sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle, önemini hala sürdürüyor. Akraba olan gelinin, aile düzenine daha rahat uyum sağlayacağı düşünülerek yapılan bu tür evlilikler, Batı bölgelerde düşük, Güney ve özellikle Doğu bölgelerde ise yüksek oranda görülüyor.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Gamze Çan, akraba evliliğinin, toplumda genetik olarak geçen hastalık ve sakatlıkların görülmesi açısından önemli bir sosyal sorun olduğunu belirtti.
Doç. Dr. Çan, akraba evliliklerinin, mülkün parçalanmasını önleme kaygısı, “akraba olan gelinin, ataerkil geniş aile düzenine daha rahat uyum sağlayacağı” düşüncesi, asaletin “güçlü olmanın, saf soyun bir gereği” olarak düşünülmesi nedeniyle teşvik edildiğini söyledi. Çan, bu evliliklerin, anne ve babadan gelen bozuk genlerin birleşmesiyle, genetik bazı hastalıkların artması ve sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle, önemini hala sürdürdüğünü bildirdi.
Bu tür evliliklerin sıklığının, toplumun sosyo ekonomik yapısı, dini inanışları, töreleri, yerleşme yerinin büyüklüğü, coğrafi konumu ve zamana bağlı olarak farklılık gösterdiğini anlatan Çan, “Akraba evliliği gelişmiş Batı toplumlarında çok sık görülmemesine rağmen, Türkiye’nin dahil olduğu bazı Asya ve Arap ülkelerinde halen yüzde 50’leri aşan sıklıkta görülmektedir” dedi.
Doç. Dr. Gamze Çan, Türkiye’deki akraba evliliği sıklığının yıllara göre değişiklik gösterdiğini, 1968’de 29.2 olan bu oranın, 1980’li yıllarda yüzde 20 civarına gerilediğini, ancak 1990’lı yıllarda yüzde 25’in üzerine çıktığını belirtti. Çan, akraba evliliğinin Batı bölgelerde düşük, güney ve özellikle Doğu bölgelerde ise yüksek oranda olduğu kaydetti. AKRABA EVLİLİKLERİNDE SAKATLIK ORANI YÜZDE 4.3
Gamze Çan, Giresun il merkezinde akraba evliliğinin sıklığı ve etkilerini belirleme amacıyla 15-49 yaş arası evli 421 kadın üzerinde araştırma yaptıklarını bildirdi. Araştırmada, akraba evliliği sıklığının yüzde 19.2 olduğunu belirlediklerini, bu evliliklerin yüzde 55.6’le, en yüksek 1. derece akraba evliliği olarak tanımlanan teyze, hala, dayı, amca çocukları arasında yapıldığını ifade eden Çan, şunları söyledi:
“Akraba evliliği yapanların ortalama 3.7, yapmayanların 2.7 gebe kaldıkları, toplam gebelik sayısına göre akraba evliliği yapanların yüzde 4.8, yapmayanların 1.6 sıklıkta ölü doğum yaptıkları saptanmıştır. Doğumsal anomali sıklığı, akraba evliliği yapanlarda, toplam canlı doğum başına yüzde 4.3 iken, yapmayanlarda yüzde 0.5 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak Giresun’da akraba evliliği, sıklığı ve bazı tıbbi sonuçlarıyla önemini sürdürmektedir.”