ÇOCUK ESİRGEME KURUMU

SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU
ÇOCUK YUVALARI YÖNETMELİĞİ
Tarih: 07.01.1999
Sayı: 23576 R.G.
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; çocuk yuvalarındaki hizmetin türünü ve niteliğini, işleyişine ilişkin esasları, kuruluş ve personelin görev yetki ve sorumluluklarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, 0-12 yaş arası korunmaya muhtaç çocuklar ile gerektiğinde 12 yaşını doldurup, tek başına yaşamını sürdüremeyecek durumda olanlardan Kurumca himaye olunan kız çocuklarının, bedensel, psiko-sosyal ve duygusal gelişimleri sağlıklı, topluma yararlı bireyler olarak yetiştirmekle yükümlü olan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı çocuk yuvalarını kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 15inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
a) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü,
b) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünü,
c) Kuruluş: Çocuk Yuvasını,
d) Çocuk Yuvası: Bu Yönetmeliğin ikinci maddesinde tanımlanan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı sosyal hizmet kuruluşunu,
e) Çocuk: Korunmaya muhtaç çocuğu,
f) Süt Çocuğu: Doğumundan iki (2) yaşını bitirene kadar olan çocuğu,
g) Oyun Çocuğu: 3-6 Yaş grubunda (3 yaşın başından ilköğretime başlayana kadar) olan çocuğu,
h) Korunmaya Muhtaç Çocuk: 24/5/1983 tarihli 2828 sayılı Kanunun 3üncü maddesinin (b) bendinde belirtilen çocuğu,
ı) Okul: ilköğretim, lise ve yüksek öğretim veren eğitim kurumlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve Görevleri

Kuruluş
Madde 5- Kuruluşlarda Koordinasyon ve Değerlendirme Kurulu, Sosyal Servis ile ilgili yasalar gereği mali işlerin gerekli kıldığı komisyon ve kurullar bulunur.
Her kuruluşta ihtiyaca göre, Genel Müdürlükçe hazırlanan standart kadrolarda belirtilen sayı ve niteliklere uygun müdür, müdür yardımcısı, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, çocuk gelişimci, öğretmen, çocuk eğiticisi, doktor, diyetisyen, hemşire, hemşire yardımcısı, teknisyen, teknisyen yardımcısı, genel idare ve yardımcı hizmetler sınıfından olmak üzere çeşitli personel istihdam edilir.
Koordinasyon ve Değerlendirme Kurulu
Madde 6- Koordinasyon ve Değerlendirme Kurulu; müdür, müdür yardımcısı, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, çocuk gelişimci, öğretmen, çocuk eğiticisi, doktor, diyetisyen ve hemşireden oluşur. Kurulun başkanı müdür, bulunmadığı zaman da vekilidir. Meslekler arası koordinasyon ve ekip çalışmasını sağlayan koordinasyon ve değerlendirme kurulu her ay toplanır. Gerekli hallerde kurul müdür tarafından olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Kurulun toplantı raporları bir deftere yazılarak her türlü denetimde gösterilmek üzere saklanır.
Kurulun Görevleri Şunlardır:
a) Kuruluşta korunma altında bulunan çocukların Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda topluma yararlı kişiler olarak yetiştirilmesi amacıyla kuruluşun yıllık çalışma programını hazırlayarak kuruluş müdürlüğüne vermek ve altı ayda bir uygulamadan alınan sonuçları değerlendirerek il müdürlüğüne bildirmek,
b) Her ay yapılan toplantılarda dönem içerisindeki etkinlikleri gözden geçirmek, çocukların kuruluş ve okul hayatındaki gereksinim ve sorunlarını tartışmak, konuya ilişkin önerileri incelemek ve karara bağlamak,
c) Çocukların öğrenim başarısı, yetenek, ilgi ve istekleri doğrultusunda devam edecekleri üst öğrenim kurumları ve kursların belirlenmesi hususunda değerlendirmeler yapmak,
d) Kuruluşta verilen hizmetlerin veriminin artırılması amacı ile personele yönelik hizmet içi eğitim programlarını belirlemek
e) Kuruluş hizmetleri ile ilgili olarak, kamu ve gönüllü kurum ve kuruluşlar ile üniversitelerle yapılacak işbirliği esaslarını belirlemek.
Sosyal Servis
Madde 7- Kuruluşlarda mesleki çalışmaları koordineli bir şekilde yürütmek üzere, sosyal hizmet uzmanı, psikolog ve çocuk gelişimciden oluşan bir sosyal servis kurulur. Servis çalışmalarını müdür yönetiminde yürütür. Sosyal servis elemanları kuruluşta çocuklarla doğrudan ilgili olan personeli yönlendirme sorumluluğu taşır.
Sosyal servisin görevleri şunlardır:
a) Çocuğun kuruluşa kabulü, uyumu gerekli bakım ve yetiştirme ile ilgili mesleki çalışmaları yapmak,
b) Kuruluşta bakılan çocukların, ana ve baba veya yakınlarından kimlere ne kadar süre ile izinli verilebileceğini belirlemek, bu kişiler ve aile hakkında sosyal inceleme raporu hazırlanmasını sağlamak,
c) Çocukların korunmasını gerektiren koşulların devam edip etmediğini belirlemek, aile ve çocuk arasında sağlıklı ve sürekli ilişki kurulmasını sağlamak amacı ile en az yılda bir kez ailenin yeniden sosyal incelemesini gerçekleştirmek, tespit edilen değişiklikleri belgelendirerek ilgili Daire Başkanlığına da bildirilmesi suretiyle gerektiğinde korunma kararının kaldırılması yolunda işlemleri başlatmak,
d) Ziyaretçisi gelmeyen çocukların varsa ailesi ve akrabaları ile ilişkiye geçilerek olumlu sosyal ilişkiler kurulmasını sağlamak, ebeveyni ve akrabası olmaması durumunda sosyal yönden incelenip ve araştırılarak olumlu bulunan ailelerin yanına hafta sonu izinli verilmesi ve böylece çocukların toplumla olumlu ilişkiler kurmalarını sağlamak,
e) Çocukların okul ve eğitim durumlarıyla ilgili kayıtları düzenlemek, okul-kuruluş işbirliğini sağlamak,
f) Çocukların hukuki sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olmak ve gerekli durumlarda konuyla ilgili Daire Başkanlığı aracılığıyla Genel Müdürlük Hukuk Müşavirliği ile koordinasyonu sağlamak,
g) İl müdürlüklerince yürütülen koruyucu aile ve evlat edinme hizmetlerine yardımcı olmak,
h) Yılda en az bir kere olmak üzere müdürün uygun göreceği zamanda, kuruluşta hizmetin verimliliğini artırmak, personelin çocukların özelliğine uygun davranış geliştirmelerini sağlamak amacıyla kuruluş personeline eğitim programları ve seminerler tertiplemek,
ı) Kuruluşta verilen hizmetlere toplumsal sorumluluk çerçevesinde halkın gönüllü katkı ve katılımını sağlayıcı etkinlikleri organize etmek, konuya ilişkin programlar geliştirerek, yürütülmesini sağlamak, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kişi ve kuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanmasında rehberlik yapmak,
i) Çocukların psiko-sosyal ve bedensel yönden gelişimlerinin sağlanması amacıyla sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler düzenlemek,
j) En az ayda bir servis elemanlarının tümü, çocuğun grup sorumlusu ve gerek duyulan diğer elemanların katılımı ile Vaka Tartışma ve Değerlendirme toplantıları yapmak,
k) Çocuklarla ilgili yapılan mesleki çalışmalar ve tüm kayıtların gizlilik ilkesine uygun olarak hazırlanması ve saklanmasını sağlamak,
l) Kuruluşun amacına uygun inceleme ve araştırmalar yapmak.

Vaka Tartışma ve Değerlendirme Toplantıları
Madde 8- Bu toplantılarda fiziksel ve psiko-sosyal sorunları nedeniyle kuruluşa uyum sağlayamayan çocuklar çok yönlü ele alınarak uygun çözüm yolları aranır. Vakalarla ilgili toplantı raporları sosyal serviste saklanır.
Uyumsuzluğun ve sorunların çözümüne yönelik aile üyeleri ve yakın akrabalarının katılımları sağlanarak mesleki çalışmalar yapılır. Süreç içerisinde vakalar tekrar ele alınır. Uyumsuzluğu ve davranış bozukluğu devam eden çocukların sosyal servis elemanlarınca psikiyatrik tedaviden yararlandırılmaları sağlanır.
Bütün bu çalışmalara rağmen sosyal servis elemanlarınca çevre değişikliği gerektiğine karar verilmesi halinde, hazırlanan gerekçeli sosyal inceleme ve mesleki çalışma raporları Genel Müdürlüğe gönderilir.
Kanunlara göre suç sayılan fiilleri işlemiş veya bu tür fiillerle karşı karşıya kalmış çocukların durumları, adli makamlara intikal ettirilmek üzere işin aciliyetinde derhal il müdürlüğüne ve her türlü halde Genel Müdürlük Hukuk Müşavirliğine gereği yapılmak üzere bildirilir.
Odaları
Madde 30- Yatak odaları, olanaklar ölçüsünde az sayıda çocuk gruplarının yararlanabileceği şekilde düzenlenir, geceleri hafif şekilde aydınlatılması sağlanır ve kuruluşun bulunduğu yörenin iklim, fiziki ve sağlık koşulları dikkate alınarak ev ortamına uygun şekilde tercihen ahşap malzeme ile döşenir. 0-2 yaş grubu çocukların bulunduğu bölümlerde yatak odasına bitişik olarak emekleme odası düzenlenir. Emekle odası temiz, düzenli ve çocukların güvenliğini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
Dinlenme Odaları
Madde 31- Dinlenme odalarının, çocukların küçük gruplar halinde yararlanabilecekleri şekilde birden fazla bulunması esastır.
Dinlenme odaları çocukların gruplar halinde oturup tartışabilecekleri zeka geliştirici oyunlar oynayabilecekleri, okuma gereksinimlerini giderebilecekleri şekilde, çocukların ilgi ve zevklerinden de yararlanılarak ev ortamı esasları çerçevesinde düzenlenir.
Çalışma Odaları
Madde 32- Çalışma odaları çocukların grup sorumlularının eşliğinde ders çalıştıkları odalardır. Bu odalarda uygun sayıda masa, sandalye, ders kitapları ve kütüphane dolapları bulunur. Çalışma odaları ev ortamına uygun düzenlenerek aynı zamanda dinlenme amacıyla da kullanılabilir.
Yemek Salonu
Madde 33- Yemek salonun özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Yemek salonunda, 6 veya 4 kişilik yemek masaları ve yeterli sayıda sandalye bulundurulur.
b) Çocukların yemek salonuna girerken, yemek öncesi ve sonrası temizliklerini yapabilmeleri için gerekli olanaklar sağlanır.
c) Yemek salonunda, yemeklerin ısısı korunarak dağıtımına özen gösterilir, rahat ve huzurlu bir yemek ortamı sağlanır.
d) Bebek grubu için yeterince bebek sandalyesi bulundurulur.
Harçlık
Madde 46- Öğrenim gören çocuklarla, çeşitli nedenlerle öğrenime devam edemeyen çocuklara aşağıda belirtilen gösterge rakamlarının her yıl bütçe kanunları ile tespit edilen memur aylık katsayısının gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar kadar, hiçbir kesinti yapılmaksızın net aylık harçlık verilir.
(Değişik: 20/08/2005-25912 RG/ 1 Md)
İlköğretim 1-4 sınıfa devam edenlere .......... 600
İlköğretim 5-8 sınıfa devam edenlere .......... 900
Lise ve dengi okula devam edenlere .......... 1200
Yüksek öğrenime devam edenlere ............. 2000
a) Öğrenime devam edenlerin kredi ve burs almaları halinde harçlıkları kesilmez.
b) Öğrenime devam etmeyen çocuklara yaş grupları göz önüne alınarak bulunacakları öğrenim durumuna eş oranda harçlık verilir.
c) Tam gün öğrenim görüp de yemeklerini kuruluşta yeme imkanı bulamayan çocuklara, öğrenim süresince harçlıkları iki kat arttırılarak ödenir.
d) Kaçak durumda olan çocuklarla, ailelerinin yanına korunma kararı kaldırılmak üzere verilen çocuklar adına harçlık tahakkuk ettirilmez.
e) Çocukların ay içinde kullanmadıkları harçlıkları grup sorumlularınca çocuklar adına ulusal bankalarda açtırılan hesaba aylık olarak yatırılır. Hesaba para yatırmak ve çekmek için kuruluş müdürünün onayı alınır.
f) Harçlıklar çocukların gereksinim ve özelliklerine göre günlük, haftalık veya aylık olarak imza karşılığında dağıtılmak üzere grup sorumlularına teslim edilir.
g) Grup sorumluları, çocuğa bir yıl içinde verilen nakit yardımlar ve harçlıkları gösteren, kuruluş müdürü tarafından onaylanmış bir defter tutarlar. Bu defter her türlü denetimde gösterilmek üzere hazır bulundurulur. Çocukların paraları kuruluş kasasında veya bankada saklanır.
h) Tedavi, sosyal ve sportif etkinlikler, kamp ve benzeri nedenlerle il dışına giden çocuğa, il dışında geçireceği her gün için 50 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpılmasından bulunan tutar, ek harçlık olarak ödenir.
Çocukların Giyimi
Madde 47- Çocukların 2596 sayılı, Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanuna uygun bir şekilde giyinmeleri sağlanır. Çocukların giyecek gereksinimleri EK:1, EK:2 ve EK:3’deki miktarların azami olduğu göz önüne alınarak aşağıdaki usul ve esaslara göre Genel Müdürlükçe gönderilen ödeneklerden karşılanır:
a) Giyim eşyaları ayni olarak bir tutanakla grup sorumlusuna verilir. Çocuğun başka kuruluşa naklinde giysileri çocukla birlikte gönderilir.
b) Giyim eşyası standart beden ölçülerine göre farklı model ve renklerde satın alınır veya kuruluş müdürlüğünce yaptırılır.
c) Verilecek giyim eşyalarının rengi ve biçimi, çocukların istekleri, yaş, cinsiyet, eğitim, psiko-sosyal özellikleri ve kuruluşun çevre koşulları dikkate alınarak, çocuk temsilcisi ve kuruluş idaresince belirlenir.
d) Kuruluşun bulunduğu iklim koşulları dikkate alınarak kışlık giyecek en geç Ekim ayında, yazlık giyecek en geç Mayıs ayında verilir. Kuruluşa yeni kabul edilen çocuğa yukarıda belirtilen aylar beklenmeden giyim eşyası verilir.
e) Grup sorumluları, çocuğa bir yıl içinde verilen giyecek ve diğer ayni yardımları gösteren, kuruluş müdürü tarafından onaylanmış bir defter tutarlar. Bu defter her türlü denetimde gösterilmek üzere hazır bulundurulur.
Ulaşım Giderleri
Madde 48- Çeşitli nedenlerle başka ildeki kuruluşlara tedavi, iş veya öğrenim amacı ile gönderilen çocukların ulaşım, yemek ve konaklama giderleri ile öğrenime devam eden ve sanat öğrenmek için iş yerlerine giden çocukların gidiş-gelişlerindeki ulaşım giderleri, mahalli olanaklar göz önünde tutularak otobüs bileti veya abonman kartı alınarak ya da bilet ücretleri harçlıklarına ilave edilerek, Genel Müdürlükçe gönderilen ödenekten karşılanır.
Tedavi, İlaç ve Sağlık Giderleri
Madde 49- Çocukların öncelikle devlet hastanelerinde ücretsiz tedavi edilmeleri esastır. Ancak devlet hastanelerinde tedavinin mümkün olmadığının belgelendirilmesi halinde o yerdeki kamu kurumları ve kuruluşlarına ait hastanelerde, tıp fakülteleri hastanelerinde tedavileri yaptırılır.
Çocukların, her türlü tedavi, ilaç, ortez, protez ve benzeri gereksinimleri doktor raporuna istinaden Genel Müdürlükçe gönderilen ödenekten karşılanır.
Eğitim ve Öğretim Giderleri
Madde 50- Öğrenim gören çocukların eğitim ve öğretimlerine ilişkin her türlü araç, gereç ile sınava giriş harç masrafları, kayıt ücretleri ve diğer masrafları Genel Müdürlükçe gönderilen ödenekten karşılanır.