üç birlik kuralı nedir ?

üç birlik kuralı
1. (alm. drei einheiten, fr. unites ing, three-unities): bir oyunda yer, zaman ve eylem birliğini öngören klasik tiyatro kuralı.
rönesans italyan tiyatrosu yoluyla (castelvetro) aristoteles'in tragedya kuramından kökenlenen üç birlik kuralı, yeni-klasik fransız tiyatrosunda bir disiplin haline getirilmiş; chapelain tarafından temellendirilerek (1629-37), başlıcalıkla “cid tartışması” çevresinde yasalaştırılmış, mesnardiere ile aubignac tarafından işlenerek, romantik tiyatro dönemine kadar egemenliğini korumuştur.
üç birlik kuralına göre bir tragedyanın kabul görülebilmesinin başkoşulu, eylem, zaman ve yer birliğine uymasıdır; burada, zaman birliği dramatik eylemin bir günü aşmaması, yer birliği eylemin tek yer içinde geçmesi, eylem birliği de yan ve ikili olay örgülerinin olmaması, trajik eylemin tek bir kahraman ekseninde dönmesi gerektiğini gösterir.

üç birlik kuralı, aristoteles'in poetika adlı tragedya kuramı yapıtının kötü çevrisinden ve yanlış anlaşılmasından kaynaklanır. aristoteles’in sözünü ettiği yalnızca eylem birliğidir; ancak, bu ilke, elizabeth tiyatrosunda da görüldüğü üzere, yan olay-örgüsünü dışlamaz. zaman birliği, dramatik zaman ile sahne zamanının birliğini gösterir, bir oyundaki zamanın “güneşin devri"ni aşmaması gerektiği anlamına gelir; nitekim, castelvetro, dramatik eylemin sürekliliği süresince dramatik zaman ile sahne zamanının özdeş olduğunu belirtmiştir. aristoteles’te yer birliğine ise hiç rastlanmaz. üç birlik kuralı, romantik tiyatro tarafından, başlıcalıkla da victor hugo'nun cromwell oyununun “önsöz”ünde yıkılmıştır.